دولت ونزوئلا در مورد مسائل فرهنگی کارهای زیادی انجام داده که می توان گفت در حقیقت یک انقلاب بزرگ برپا کرده است. رئیس جمهور سابق ونزوئلا هوگو رافائل چاوز فریّاس قانونِ "برای دسترسی کامل به فرهنگ" را در این کشور به تصویب رساند. این به بدین معنی است که فرهنگ به عنوان یکی از منابع فرهنگ سیاسی مردم ونزوئلا برای نیل به یک دموکراسی بولیواری مبتنی بر اصول شهروندی و ترویج و اشاعه صلح در نظر گرفته شده است . این مهم در ماده۱۰۰ قانون اساسی دولت بولیواری ونزوئلا در سال ۲۰۰۱ میلادی هم گنجانده شده است.
یکی از بزرگترین دستاوردهای دولت هوگو چاوز رئیس جمهور سابق ونزوئلا ایجاد نهادهای فرهنگی جدیدی بود که از طریق این نهادها بتواند کشور را به سمت و سوی دموکراسی هدایت کند. وضعیت فرهنگی کشور در واقع یکی از دغده های اصلی چاوز رهبر انقلابی ونزوئلا شده بود . بدین خاطر وی اقدام به تاسیس وزارت توانایی مردمی فرهنگ شد . وزارتخانه جدید فرهنگ به عنوان یک ارگان اجرایی ملّی مسئول تنظیم، نگارش، نظارت، ارزیابی سیاست ها، راهبردها ،برنامه ها و پروژه های عمومی و اساسی ونزوئلا، در سال ۲۰۰۵ میلادی شد .
در پی تاسیس وزارتخانه فرهنگ ، دولت ونزوئلا در سال ۲۰۰۴ اقدام به تاسیس نهادی بنام "هیأت فرهنگ" کرد. هدف از تاسیس این تشکل ، استحکام بخشیدن به هویت ملی مردم ونزوئلا ، افزایش همکاری و تقویت همکاری نهادی برای تشویق مشارکت بیشتر مردم در امور جامعه، تضمین دسترسی گسترده مردم به امکانات آموزشی و فرهنگی و مشارکت آنها در رویداد های فرهنگی جامعه ونزوئلا بود .
۱. پروژه های وزارت فرهنگ ونزوئلا
برنامه "درون قلب یا داخل قلب" (کورازون آدِنْتِرو)، این پروژه یک برنامه فرهنگی و هنری می باشد که توسط وزارت امور فرهنگ طراحی شده ودر چارچوب قرارداد بین کشورهای کوبا و ونزوئلا در سال ۲۰۰۵ میلادی اجرایی شد. در چارچوب این قرارداد برنامه هائی از قبیل موزیک های محلی و سنّتی مانند جانِرو و رقص های محلی مانند گوروپو و همینطور تئاترهای محلی و خیابانی متعددی برگزار شد. برنامه های فوق در استانهای مختلف ونزوئلا مانند؛ پایتخت، سولیا، تاچیرا، باریناس، آنزوآتِگی، میراندا، پرتغال و استان وارگاس به اجرا در آمد.
بنیاد ملی موزه ها هم یکی دیگر از نهادهای ایجاد شده به خواسته و اراده دولت بولیواری درسال ۲۰۰۵ میلادی می باشد که به منظور تولید ساختار،تولید سیاست های سازمانی، پخش ،دفاع و حفاظت از تمام مجموعه های موزه کشور ونزوئلا تشکیل و بوجود آمده است. هدف و علاقه اصلی این برنامه توسعه استراتژی ها و به رسمیت شناختن میراث فرهنگی، قدردانی، ارتقاء و غنی سازی مجموعه های خود این بنیاد و سازندگان آن می باشد.
بنیاد ملی موزه ها، علاوه بر تقویت حوزه پژوهش و نقد، تمام تلاش و کوشش خود را برای محافظت و نگهداری از مجموعه های این موزه و با کیفیت نگاه داشتن این میراث کهن ملی وقف کرده است.
۲. مرکز هنرهای ملی ونزوئلا
مرکز هنرهای ملی ، در سال ۲۰۰۵ میلادی به دستور رئیس جمهور چاوز تاسیس شد . این مرکز قبلأ موسسه شبکه هنر نام گذاری شده بود. این مرکز که درخود شبکه ای از مغازه ها و گالری های سرتاسر کشور را جای داده است، با هدف ترویج و گسترش اشتغال زایی، ترویج و اشاعه تولید پلاستیک، صنعت و هنرهای دستی هنرمندان بومی ونزوئلائی بوجود آمده است.
در ادامه برنامه های مرکز فوق در سال ۲۰۰۶ میلادی برای ترویج ، پیشرفت و توزیع فیلم ها و مواد سمعی و بصری ملی و بین المللی، فیلم آمازون تولید و به بهره برداری رسید.
هدف از تولید این فیلم ترویج و انتشار فرهنگ و خصیصه های ذاتی ونزوئلا از طریق تولید برنامه های سمعی و بصری ملی و حمایت از سازندگان خلاق زن و مرد کشور برای ارایه آثارهای هنریشان به سراسر جهان بود.
در مجموعه توزیع و انتشار فیلم آمازون، برنامه ها و رویدادهای خاصّی مانند مسابقه انجمن ملی فیلم و ویدئو، جشنواره فیلم آمریکای لاتین و کارائیب که هر ساله در جزیره مارگاریتای ونزوئلا برگزار می شود جشن گرفته می شد.
۳. انجمن ملّی فیلم و ویدئو
تاسیس این انجمن به سال ۲۰۰۶ میلادی بر می گردد. هدف از ایجاد وتشکیل این انجمن اشاعه تنوع فرهنگی ونزوئلا، ترویج ادغام فرهنگی و زنده نگه داشتن نمادها و سمبل های ملی ازجمله جشنواره ها و آداب و رسوم مردم مناطق مختلف ونزوئلاست همچنین حمایت ازصنعت فیلم وفعالان شاغل در این عرصه از دیگر اهداف این تشکل محسوب می گردد.
درت، حق جدید، بازگشت به خانه، زمین زامورا و انسان آزاد، مالکیّت دانش، کورپوس کریستی، مقدّس وحشی و اف۴ در تاریخ و ..... را تولید و به ثبت برساند.
این نکته هم مهم می باشد تا در اینجا ذکر و اعلام شود که ایجاد کتابخانه های بنیاد جنوبی در کشور ونزوئلا، که در سال ۲۰۰۶ میلادی، با هدف و با ماموریت تدوین، تنظیم ، هماهنگی و اجرای سیاست های فرهنگی که اجازه توسعه یک سیستم موثر برای ترویج و گردش کتاب ونزوئلائی ها، مردم آمریکای لاتین و مردم کارائیب، که برای تقویت هویت فرهنگی مردم مستقل، و در نتیجه تقویت و حمایت کردن از ارزش ها، الگو و مدل جامعه ، که در قانون اساسی جمهوری بولیواری ونزوئلا هم مشخص و به ثبت رسیده است تشکیل و بوجود آمدند.
در حال حاضر بنیاد کتابخانه جنوبی ونزوئلا شامل ۹۵ بخش و شعبه در سراسر کشور می باشد که در آن می توان به عنوان های ناشران و سر مقاله های منتشر شده در دولت ونزوئلا دسترسی پیدا کرد که در اینجا می توان به بعضی از این عنوان های کتاب منتشر شده اشاره و ذکر کرد: سگ و قورباغه، کوه آویلا، کتابخانه آجاکوچو، سلارگ و خانهٔ حروف آندرس بجو و .....
نشر کتاب سگ و قورباغه به دستورالعمل شخص رئیس جمهور چاوز در سال ۲۰۰۶ میلادی منتشر شد که با هدف انتشار کتاب ها و مجلات به صورت انبوه و کم هزینه، تا به این شکل این فرصت و این امکان را به همه نویسندگان، شاعران و همه هنرمندان کشور داده تا به انتشار آثارهای تازه و ثمر بخش دست زده تا به این صورت فضا را هم برای بیان ایده ها و رؤیاهای جدید باز کرده و به نمایش گذاشت.
در سال ۲۰۰۶ میلادی نیز "بنیاد توزیع کننده ونزوئلا" تاسیس و راه اندازی شد، که این بنیاد با هدف توزیع، تجاری سازی و عمده فروشی کتاب و همچنین انتشار سر مقاله "کریوجا" ( به فرزندان مهاجرین اروپائی ساکن در آمریکای لاتین و بخصوص به فرزندان شهروندان اسپانیایی تبار که در امریکای استعماری به دنیا آمده اند گفته میشود)، بوجود آمد، در واقع هدف اصلی این بنیاد از تاسیس و راه اندازی، کمک به تجاری سازی کتاب و همینطور حمایت از سیاست های دولت ونزوئلا در سطح ملّی و بین المللی می باشد.
بنیاد مدیریت هوگو چاوز نیز در سال ۶۰۰۲ میلادی تاسیس و راه اندازی شد، که این موسسه شامل هنرهای نمایشی و موسیقی، و با هدف رسیدگی به توسعه و تعمیق فعالیت های هنرهای نمایشی و موسیقی ملی و بین المللی و همچنین رشد فرهنگی و معنوی و فکری مردم ونزوئلا بوجود آمد.
علاوه بر این می توان به ذکر مراکز و موسسات ملی رقص، موسیقی و تئاتر هم اشاره کرد، که این مراکز و موسسات با هدف توسعه برنامه ها، فعالیت ها، پروژه های تشویق و ترویج فرهنگ و هنر و نمادهای هنری ونزوئلا در اقصی نقاط این کشور راه اندازی شده اند.
در سال ۲۰۰۷ میلادی، به دستور رئیس جمهور ونزوئلا هوگوچاوز ، پروژه "چاپ فرهنگ" ایجاد شد ، و هدف اصلی از تشکیل این پروژه تضمین حاکمیت سرمقاله و دسترسی به دانش، تشویق و اجرای فرآیندهای کارآمد و منطقی که اجازه ترویج و بالا بردن یک تغییر اساسی در فرهنگ را می دهد می باشد.
در این نهاد همچنین می توان به کارها و سر مقاله هائی مانند: همه در هفته فرهنگی ونزوئلا، هشت نشریات مجلات جرم، (خاطرات ونزوئلا، با صدای کامل، به این صورت هستیم، حرکت می کند، سخره برای ایجاد، خواندن هنر، اینطور میشود زندگی کرد و شورش )، و موارد دیگر از نهادهای مختلف دولت بولیواری اشاره کرد.
علاوه بر این، رئیس جمهور پیشین چاوز در سال ۲۰۰۷ میلادی تصمیم به حمایت از تمام هنرمندان، سازندگان و نوازندگان موسیقی زن و مرد، حمایت از چاپ و نشر کتاب، چاپ مجدد و توزیع آثار ضبط که در خود حاوی صدا، سخنرانی و شعر تغزلی، که منجر به ساخت و ساز رایگان، همبستگی، صلح ، برابری و چند فرهنگی می باشد شده بود، که در جمع، این مرکز ملّی فیلم و موزیک نقش بسزائی در تحقق تمام این دستاورد ها داشته است.
در سال ۲۰۱۱ میلادی نیز به دستور رئیس جمهور چاوز سیستم ملی "فرهنگ محبوب" ایجاد شد، که به منظور ترویج، اشاعه و نشان دادن مجموعه ها و عبارات فرهنگی سنتی و محبوب جامعه به صورت عمیق از طریق خود فرقه گرایان و هنرمندان، به طوری که هر کدام و همه در مجموع، کمک شایانی در شناساندن هویت خود و ارزش های خود به ساخت و ساز ونزوئلای سوسیالیستی که در پیش نویس سیمون بولیوار هم موجود میباشد خواهند داشت. اینها تنها برخی از دستاوردهایی است که فرمانده هوگو چاوز رئیس جمهور در حوزه فرهنگ و هنر به ثمر رسانده است، اما بسیاری دیگر از این دستاوردها و اثرهای مهم و با ارزش در خیلی از حوزه های دیگر کشور به چشم می خورند.
جریانات فرهنگی حاکم بر ونزوئلا
روند فرهنگی غالب در ونزوئلا تحول مدیریت عمومی در مسائل فرهنگی، همکاری در انجام وظایف دولت ونزوئلا در حفظ، غنی سازی و ترمیم میراث فرهنگی محسوس و نامحسوس و حافظهٔ تاریخی ملت ونزوئلا، با توجه ویژه به فرهنگ محبوب تشکیل شده است.
برای رسیدن به این هدف و اهدافی همچون حفظ، غنی سازی و ترمیم میراث فرهنگی دولت وقت ونزوئلا، برنامه های مفید وهدفمندی را طرّاحی و ساخته است٬ که میتوان در اینجا به بعضی از این برنامه ها ذکر و اشاره کرد؛ مثلاً ترویج سرود های ملّی و انقلابی، ترویج موسیقی های سنّتی و محلّی، به همراه شناختن وآموزش دادن طریقهٔ کار کردن با تمام ابزار و آلات موسیقی، ترویج نقاشی های دیواری، منسوجات و همینطوربرگزاری ورزش های همگانی مانند دویدن های همگانی، دوچرخه سواری، برگزاری مسابقات بوکس ،کشتی و کاراته و غیره در محله ها و کوچه های ونزوئلا تا دولت توانسته باشد به این طریق تمام این ها را به گوشه و کنار ونزوئلا برده و مردم را با تک تک آنها از نزدیک آشنا کرد.
یکی دیگر از سیاستهای دولت ونزوئلا در بعد فرهنگسازی جامعه میتوان به همین سیاستهای دولت در کمک رسانی به افراد نیازمند جامعه اشاره و ذکر کرد، و طریقهٔ کمک رسانی به این افراد نیازمند به این شکل می باشد که مواد غذایی و دیگر لوازم مایحتاج مردم را در کیسه های مخصوص به هر خانوار رسانده تا به این طریق دولت توانسته باشد کمکی در کاهش رنج و سختی مردم کرده باشد و همینطور توانسته باشد در بالا بردن سطح فکر و فرهنگ کمک .رسانی به دیگران نتیجه ای گرفته باشد
سیاستهای فرهنگی دولت ونزوئلا
دولت ونزوئلا در زمان حکومت رئیس جمهور هو گو رافائل چاوز فریّاس (Hugo Rafael Chávez Frías) یک سری از اقدامات و تلاشهائی را به تصویب و به اجرا در آوردند تا از طریق آن بتوانند سیاست های فرهنگی را به همهٔ بخش ها و تمام ساکنان ونزوئلا برسانند و آن را در میان مردم پخش و ترویج نمایند تا به این طریق بتوانند مردم و ساکنان ونزوئلا را با تمام ارزش های سنّتی و هویّت ملّی از دست رفتهٔ گذشتهٔ خود این مردم و حتّی نیا کان اینها آشنا کرده تا دوباره آنها را در زهن و خاطرشان زنده نگه دارند.
چون که در طول حکومت دولت های قبلی، و به خصوص در دو دههٔ گذشته از حکمرانی زمامداران ونزوئلا، این دولتها در طول زمامداری مملکت و حکمرانی خویش سعی و تلاششان بر این بود تا به اهداف و دلایل مختلف، فرهنگ و هویّت اصلی ملّی مردم ونزوئلا را پاک کرده و آنها را از فرهنگ و هویّت خویش دور و حتّی به فراموشی کامل بسپارند.
ولی بر عکس از زمان به روی کار آمدن دولت آقای چاوز، وضعیّت به کلّی فرق کرد و این دولت سعی بر احیا و ترمیم فرهنگ از دست رفتهٔ گذشته این کشور شد، حتّی آقای چاوز رئیس جمهور متوفّی این کشور در سال ۲۰۰۴ میلادی در این باره مطلبی را ارائه کردند و آن مطب این بود که، "هیچ ابزار و هیچ آلاتی، در واقع مانند فرهنگ و تمدّن، برای رسیدن یا برای بهبود آگاهی عمیق مردم و همینطور تعمیق در این باره که چه کسانی و چه مردمانی بودیم، هستیم و خواهیم بود وجود ندارد و نخواهد داشت".
در اینجا متوجّه این موضوع و این مسئله میشویم که اهداف و منظور این دولت و این حکومت با توجّه به تمامی تلاشها و تمامی خدماتی که در این راستا انجام داده و می باشد، تنها برای احیاء و دوباره فعال کردن و همینطور زنده نگاه داشتن فعالیت های اساسی و فرهنگی از یاد رفتهٔ گذشته، که تمام اینها ابراز هویت یک مردم و یک ملت را نشان میدهند هستند.
یکی از ابزار و وسیله هائی که باعث شد تا این سیاستها به ثمر برسند پروژه سیمون بولیوار(۲۰۰۷ـ۲۰۱۳), (Proyecto Nacional Simón Bolívar (۲۰۰۷-۲۰۱۳ بوده است.
منابع :
۱):http://www.ministeriodelacultura.gob.ve/
۲):http://minci.gob.ve/۲۰۱۳/۰۳/hugo-chavez-frias-el-gran-impulsor-de-la-cultura/
۳):http://www.monografias.com/trabajos۷۱/venezuela-cultural-folklorica/venezuela-cultural-folklorica.shtml
نظر شما